Övülen Ferdî Tutum ve Davranışlar

Övülen tutum ve davranışlar, ferdin şahsi hayatını olduğu kadar toplumun tutum ve davranışlarının da mükemmelleşmesi neticesini doğurur. İnsan kendine ve topluma hayat verecek güzel davranışlara[1] yöneldiği ölçüde huzur ve saadete erişir. Bütün ilişkilerin temelinde kendimizle olan ilişkimiz yatar. İnsanın en önemli ilişkisi kendisiyle olan ilişkisidir. Kendisiyle dürüst olarak ilişki kuran kişi, diğer kişilerle ilişkisini de bu dürüst olma bilinci üzerine kuracaktır.[2] İslam ilme, adalete, kurulacak iyi ilişkilere değer verir. Çünkü, bir inancın kabul görmesi, gönüllerin kazanılmasıyla mümkündür. Gönüllerini kazandığımız insanlarda belli tutum ve davranışların yerleşmesi oldukça kolaylaşır.

Tutum farkları, rasyonel delillerle gerçekleştirilemez. Bazıları, duygularla tutumları aynı şey gibi görerek, bir başkasının duygularına etki etmekle; onun tutumlarına etki etmenin aynı şey olduğunu zannediyorlar.[3] Aslında tutum ve davranışların, bunlardan daha farklı birçok boyutları vardır.

Sahip olduğumuz kimlik toplumsal ilişkilerimizde kendini ele verir. Kimlerle nasıl ve şekilde ilişki kurduğumuz ve karşılıklı ilişkilerimizde takındığımız tavır ve kullandığımız üslup kişinin hem şahsiyeti hem de kimliği hakkında önemli ipuçları verir.

Toplum mühendisliği son devrin gözdesi haline gelmektedir. Çünkü insanın ve insanî değerlerin ihmal edildiği yerlerde insanların huzur içinde yaşamaları mümkün değildir. Bu noktada maddi refah huzurlu bir hayat yaşamaya kafi gelmemektedir. Fakir bir toplumda zengi olmak mümkündür, fakat zengin gibi yaşamak mümkün değildir. İnsan çevresini etkilediği kadar çevresinde olup biten hadiselerden de etkilenen bir varlıktır. İnsan tabiatıyla sosyo-politik sistemler ne kadar uyuşursa etkinlik o kadar artacaktır.[4]


[1]    Kur’ân, Enfâl (8): 24.

[2]    Doğan Cüceloğlu, Anlamlı ve Coşkulu bir Yaşam İçin Savaşçı, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2000, s. 124.

[3]    Güngör, Değerler Psikolojisi, s. 41.

[4]    Zbigniew Rau, “Human Nature, Social Engineering and the Reemergence of Civil Society” Ethics, Politics and Human Nature, edited by. Ellen Frankel Paul, Cambridge, 1991, ss. 159-179.

Bir yanıt yazın