Dr. Hüseyin Emin SERT, İnsani ve Sosyal Gelişim Uzmanı, İNSGEM Resmi Web Sitesi Bilginin Hayata Taşınması, Gelişim Yolculuğu
Kur’an yüce Yaratıcı’nın insanlığa son ilahi mesajıdır.
Sosyolojik tefsir, insanlığın hayatına sosyal bakış açısıyla Kur’ânî yaklaşımlar sunar.
Toplumu iyi anlayıp çözümleme ve rehberlik Kur’ân-ı Kerîm’in öncelikli hedeflerindendir. Bu hedef Müslümanlar eliyle gerçekleştirilebilir.
Sosyal gerçeklikler ile ilahî gerçeklikler Kur’anî açılımlar ile hayatın bir parçası haline getirilmelidir.
Toplum ve toplumsal yaşamla ilgili olgular (evlenmek, boşanmak, göç, kentleşme, suç, terör, spor,….) sosyolojinin araştırma konusunu oluşturur.
İçinde yaşadığımız toplumun ekonomik yapısı, aile düzeni, kültürü, yönetim biçimi, nüfusu, dini, ahlak anlayışı…. sosyal davranışlarımızı şekillendirir.
Örneğin; hangi partiye oy verdiğimiz, eş seçimimiz, yaptığımız meslek, boş zamanları değerlendirme biçimimiz,… toplumsal koşullardan etkilenir.
İnsanlar toplumsal yaşam içerisinde gereksinimlerini karşılamak için diğer insanlarla sosyal ilişkilere girerler. Çünkü, insanlar gereksinimlerini tek başlarına karşılayamazlar. Örneğin; beslenmek, giyinmek, evlenmek, güvenlik, sevgi gibi gereksinimlerimiz tek başımıza karşılayamadığımız, diğer insanlarla ilişkiyi içeren sosyal boyutlu davranışlarımızdır.
İctimai/Sosyolojik Tefsir
Ayet-i kerimeleri sosyal hayatın gerçekleriyle mukayese ederek inceleyip farklı açılımlar yapmaya çalışan tefsire “sosyolojik-ictimai tefsir” denir. İçtimai tefsir adı konulmasa da Fahreddin Razi ve Dirayet metodunu benimseyen müfessirlerce bir usul olarak benimsenmiştir. Tefsir, İslam’ın kitabı Kur’ân-ı Kerimi anlama çabalarıdır. İslam dini, insanları dünya ve ahirette mutluluğa götüren bir dindir. Hidayet rehberi Kur’an’ı anlaşılmak ve üzerinde tefekkür edilmek içindir. Tefsirdeki en üst gaye fert ve toplum hayatını Allah’ın razı olacağı şekilde dizayn etmektir. Gerisi ya bu amaca bağlı ya da bunun gerçekleşmesi için birer vesiledir.
Kur’an’ın hedefi fertlerin hidayeti ve toplumun ıslahıdır.
